15 listopada 2024
Piątek, 320 dzień roku
Imienieny obchodzą: Amelia, Albert, Leopold
|
2.8 Inne okresy historyczne
2.8.1. Szkolnictwo w czasach Cesarstwa Rzymskiego
2.8.2 Historia Arabii. Świat arabski
2.8.3 Hammurabi
2.8.4 KURDOWIE - naród bez ziemi
2.8.1 Szkolnictwo w czasach Cesarstwa Rzymskiego
1. Wprowadzenie
Starożytne państwo jakim było Cesarstwo rzymskie, które obejmowało na początku obszar basenu morza Śródziemnego, powstało z przekształcenia republiki.
Pierwszy dowódca wojsk, który chciał zostać cesarzem był Juliusz Cezar (100 p.n.e – 44 p.n.e).
Był on jednym z największym wodzów w historii i wielką postacią świata starożytnego.
Był twórcą kalendarza juliańskiego i autorem słów „Veni, Vidi, Vici” (przybyłem, zobaczyłem, zwyciężyłem) po zwycięstwie nad Farnakesem II, królem Pantu (tj. kraina historyczna w Azji Mniejszej)
Dążeniem Juliusza Cezara było jednowładztwo. Został dyktatorem w 49 r. p.n.e.. Senat od tego czasu stał się instytucją fasadową. 14.II.44 p.n.e. Juliusz Cezar został obwołany dyktatorem wieczystym, ale funkcję tę pełnił tylko 11 dni.
Został zasztyletowany 25.II.44 r. p.n.e. przez Marka Brutusa.
2. Za początek Cesarstwa Rzymskiego przyjmuje się rok 27 p.n.e. kiedy Galiusz Oktawian otrzymał od Senatu tytuł Augusta (wywyższony przez bogów). Rozwój a w zasadzie szczyt rozwoju Cesarstwa Rzymskiego był za czasów Tytusa Aureliusza (86 r. n.e. – 161 r. n.e.). Słynął on z uczciwości i skromności. Za jego panowania w Cesarstwie Rzymskim był spokój. Troszczono się o ubogich i niewolników. W całym Cesarstwie rozwiały się tzw. wille (przedsiębiorstwa rolnicze), które dawały pracę ludziom. Młodzież za jego panowania wyjeżdżała na nauki do Mediolanu.
3. Natomiast od początku panowania Maksyminusa, tj. od 235 r. n.e. zaczęły się ciemne dziesięciolecia dziejów Cesarstwa.
Za czasów Deklacjana (250 – 284 n.e.) nastąpił podział imperium między jego 4 synów. Pod koniec swego panowania wszczął ostatnie prześladowania chrześcijan. Abdykował w 305 r. n. e..
Od IV w. regułą stały się jednoczesne rządy 2 cesarzy w dwóch częściach Cesarstwa. Albowiem powstało Cesarstwo Zachodnie ze stolicą w Rzymie ale poza Egiptem oraz Cesarstwo Wschodnie ze stolicą w Konstantynopolu, które obejmowało Syrię, Egipt i resztą Azji Mniejszej. Zachód Cesarstwa mówił po łacinie a Wschód głównie po grecku.
W IV wieku Goci pustoszą Zachód a Hunowie Wschód Cesarstwa. Definitywny koniec Cesarstwa Zachodniego nastąpił w 476 r. kiedy to Odakar, germański przywódca, został barbarzyńskim królem Italii. Cesarstwo Wschodnie upadło w 1453 r. po zdobyciu Konstantynopola przez Turków.
Nauczanie w czasach Cesarstwa Rzymskiego
1. Cesarstwo Rzymskie nie wniosło poważniejszych zmian do dotychczasowych programów szkół. Pierwszym etapem nauczania nadal były szkoły elementarne.
Szkoły elementarne w czasach Cesarstwa Rzymskiego były instytucją kształcącą dzieci z biednych rodzin. Nauczano dziewczęta i chłopców. Dzieci bogatych rodziców pobierały nauki w domu pod okiem nauczycieli, najczęściej pochodzących z Grecji.
Z czasem niezależnienie od stopnia zamożności, wszystkie dzieci uczęszczały do szkół podstawowych czyli elementarnych. W początkach I wieku n.e. część szkół elementarnych została upaństwowiona a od II wieku n.e. szkoły stały się instytucjami publicznymi. Na koszty ich utrzymania łożyły samorządy miejskie i państwowe.
W szkole elementarnej nauczano pisania, czytania i rachowania. W II w. n.e. wprowadzono elementy geografii i astrologii. Po opanowaniu czytania uczniowie szkoły elementarnej uczyli się na pamięć utworów poetyckich, najczęściej o treściach moralno-dydaktycznych. Uczono łaciny, potem również greki i literatury greckiej.
2. Drugim etapem nauczania młodzieży były szkoły gramatykalne – miały one charakter szkół średnich. Szkoły te były dostępne dla warstw zamożnych. Uczono w nich chłopców w wieku od 12 do 15 lat. Najważniejszą częścią programu była lektura i objaśnianie utworów Homera, Wirgiliusza i Horacego. Znajomość poezji uważano za podstawę wykształcenia średniego i jako przygotowanie do nauki w szkołach wyższych.
Z czasem greccy nauczyciele zakładali płatne szkoły średnie na wzór hellenistycznych. Program obejmował 7 nauk wyzwolonych tj. gramatykę, logikę, retorykę (co stanowi TEIVIUM), geometrię, arytmetykę, astronomię, muzykę (co stanowi QADRIVIUM).
W niedługim czasie ograniczono zakres poszczególnych dziedzin uznając, że program jest zbyt obszerny. Następnie wyłączono z programu retorykę, która dała początek szkołom wyższym.
Pod koniec istnienia Cesarstwa Rzymskiego powstał system szkół średnich o charakterze instytucji publicznych.
3. Szkoły retoryczne – obejmowały wykształcenie wyższe o charakterze zawodowym.
Młodzież opanowywała w nich literaturę, prawo i przede wszystkim sztukę krasomówstwa. Szkoła retoryczna przygotowywała młodzież do aktywnego udziału w życiu społecznym. Szkoły te kształciły biegłych adwokatów oraz kandydatów do służby urzędniczej. Nauka kończyła się około 20 roku życia. Szkoły retoryczne spełniały doniosłą rolę w szerzeniu kultury rzymskiej wśród podbitych ludów i zdobywaniu wśród nich zwolenników Cesarstwa.
4. W Cesarstwie Rzymskim z czasem powstawało szkolnictwo uniwersyteckie na wzór szkół ateńskich. Rzymskie szkoły dawały wykształcenie gruntowne. Szkolnictwo nie miało w żadnym okresie historii starożytnej tak szerokiego zasięgu jak w pierwszych 3 wiekach nowej ery.
5. Proces upadku intelektualnego społeczeństw zaczął się od 313 r. n.e. Wówczas Konstanty Wielki Lucjusz August wydał Edykt Mediolański, zabraniający prześladowania chrześcijan. W 314 r. zniesiono karę śmierci przez ukrzyżowanie. Na początku epoki nowożytnej wyznawcami Chrystusa byli głównie ludzie z nizin społecznych i niewolnicy.
Po 313 r. wzrastała liczba wyznawców Chrystusa. Religia chrześcijańska docierała do ludzi z wszystkich warstw społecznych na terenie całego Cesarstwa Rzymskiego. Chrześcijanie byli słuchaczami wyłącznie nauk Chrystusa i nie uczyli się 7 nauk wyzwolonych.
W 529 r. cesarz Justynian rozwiązał Akademię Ateńską. Skupieni w niej naukowcy i filozofowie rozpierzchli się po Europie. Postępował nieustanny regres nauczania. I tak około 600 r. n.e. pisanie było domeną głównie kleru, podczas gdy świeckie elity zadawalały się samym czytaniem, szczególnie biblii. Wszelkie nauczanie miało charakter wyłącznie chrześcijański. Nauczanie powszechne, tak charakterystyczne dla Cesarstwa Rzymskiego przestało istnieć. I tak, od tego czasu, mroki Średniowiecza na kilkanaście wieków spowiły społeczeństwo Europy.
Opracowała: Wiesława Jelska
Białystok 15.11.2015r.
2.8.2 Historia Arabii. Świat arabski.
Wstęp.
Według legendy Arabowie uważają siebie za potomków Ismaela -syna Abrahama. W czasach przed historycznych Arabię, czyli Półwysep Arabski, zamieszkiwali plemiona koczownicze - Beduini. Istotnymi cechami społeczeństwa przed islamskiego było:
nieograniczona poligamia,
praktykowanie tymczasowych małżeństw,
niewolnictwo.
W okresie suszy i głodu ludność owa praktykowała zabijanie noworodków a w szczególności dziewczynek.
Arabowie, jako jedna z grup ludów semickich (czyli pochodzących pierwotnie z Mezopotamii), do VII w. n.e. zamieszkiwali głównie Półwysep Arabski. Przed Islamem plemiona arabskie dzieliły się na plemiona :
1. Arabii Południowej /Arabii Felix czyli Arabii Szczęśliwej/,
2. Arabii Środkowej,
3. Arabii Północnej.
ad.1. Arabowie południowi tworzyli bogatą cywilizację z wysoko rozwiniętym rolnictwem posiadającym systemy nawadniające. Około XV w. p.n.e. na terenie Arabii Południowej istniały następujące państwa: Main, Kataban, Saba /950 r. p.n.e. - 115 r. n.e./, Himjar /115 r. p.n.e. - 525 r. n.e./.
Kraje te wytwarzały i eksportowały różne towary do państw leżących w basenie Morza Śródziemnego jak np.: pachnidła, korzenie, złoto. Poza tym kontrolowały szlak handlowy z Indii do Mezopotamii i Egiptu. Cywilizacja Arabów południowych upadła w VI w. n.e.
ad.2. Wiedza na temat Arabii Środkowej pochodzi głównie z poezji staro arabskiej, ustnych przekazów i Koranu. Nie istniały tam żadne formy państwowości. Główną rolę w plemiennej społeczności odgrywali przywódcy plemienni, poeci i słudzy kultu .Rytm dziejowy był wyznaczany wojnami pomiędzy plemionami i klanami. Dopiero w VI w. n. e. powstało królestwo plemienne Kinda stanowiące konfederację plemienną.
ad.3. Od IX w. p.n.e. wzmianki asyryjskie i babilońskie mówią o Arabii Północnej, gdzie istniały państwa jak: państwo Nabatajczyków /IV w. p.n.e. - II w. n. e/, państwo Palmyra /II w. p.n.e. -II w. n.e./, państwo Ghassamidów /V w. p.n.e. -VII w. n.e./.
W państwie Nabatajczyków ludność początkowo wiodła wyłącznie koczowniczy tryb życia ale z czasem część ludności osiadła w miastach. Na czele państwa stał król, któremu nadawano przymioty boskie. Na początku II w. n.e. cywilizacja owa zaczęła podupadać a Nabatyjczycy wymieszali się z ludnością syryjską i aramejską.
Wierzenia.
Okres przed muzułmański w tradycji kultury arabskiej nazywa się "okresem niewiedzy". O wierzeniach z przed Islamu wiemy niewiele, ponieważ Islam niszczył ślady pogańskich (pradawnych) wierzeń. Wiadomo tyle, że bogowie i bóstwa miały funkcje opiekuńcze, składano im ofiary, odbywano pielgrzymki do miejsc kultu. Mekka była na półwyspie ośrodkiem politeistycznej religii staro arabskiej. Pierwszą zbudowaną świątynią w tej miejscowości była świątynia sumeryjskiego boga księżyca Sina.
Najważniejszym bóstwem w panteonie Arabii Północnej i Środkowej był Allah - co oznacza Bóg. Żoną Allaha w Arabii Północnej była bogini Al-Lat lub Al -Uzza. Natomiast w Arabii Środkowej obie te boginie wraz z boginią Marat uważane były za córki Boga.
Wspomniana Al-Lat była jednym z najstarszych bóstw czczonych przez semitów, była boginią Słońca.
Bogini Manat była opiekunką losu, panią podziemnego świata chroniącą spokój umarłych.
Trzecia córka, Al-Uzza czyli wszechmocna, była opiekunką planety Wenus. Przekazy wskazują, że jej jako jedynemu bóstwu staro arabskiemu składano ofiary z ludzi.
Arabowie czcili wiele bóstw opiekujących się różnymi sprawami ludzkimi, których posążki znajdowały się w świątyni Al-kaba w Mecce. Świątynia owa i Czarny Kamień znajdujący się w niej, była najważniejszym sanktuarium okresie przed muzułmańskim. W okresie przed muzułmańskim każde plemię miało swój własny zestaw bogów. Taką formę kultu nazywamy henoteizmem. Panteon bogów staro arabskich został później zniszczony na polecenie proroka Mahometa.
Ponadto oprócz wierzeń w wielu bogów, na Półwyspie Arabskim rozwinęły się różne formy wróżbiarstwa, znachorstwa, sądzenie, odczytywanie snów i magia. Wiele elementów staro arabskich wierzeń i obyczajów zostało zislamizowanych i do dziś funkcjonuje w społeczeństwach arabskich.
Sztuka arabska.
Sztuka arabska rozwijała się od czasów prehistorycznych do VII w. n.e. Sztuka późniejsza powstająca od czasów religii Mahometa, jest określana jako sztuka Islamu. Sztuka arabska wnosząc wiele własnych idei twórczych, kształtowała się również pod wpływem sąsiednich kultur jak; egipskiej, mezopotamskiej a później Krety, Grecji i Rzymian.
Zabytki sztuki i kultury arabskiej grupują się gównie wzdłuż 3 karawanowych szlaków handlowych między Zachodem a Afryką i Wschodem wiodących przez Półwysep Arabski.
I. Pierwszy szlak wiódł przez Mekkę i Medynę, które to miasta są ważnymi ośrodkami religii i kultury przed muzułmańskiej. W Petrze /Jordania / zachował się zespół grobowców, świątyń, sal biesiadnych i domów wykutych w skałach /III w. p.n.e. - VI w. n.e./. Architektura Petry łączyła wpływy egipskie, mezopotamskie, hellenistyczne i rzymskie.
II. Drugi szlak wiódł przez tereny obecnego Jemenu i Omanu. Południowo -zachodnie tereny Półwyspu Arabskiego są bogate w pozostałości archeologiczne z czasów królestwa Saby /XII w. p.n.e. -II. w. p.n.e. /. W Maribu, stolicy Saby i Sirwah zachowały się liczne ruiny wielopiętrowych pałaców i świątyń /VIII-V w. p.n.e. /. Były to budowle kamienne lub drewniano-kamienne. Ściany bogato zdobione stiukami i polichromią, płaskorzeźby o motywach roślinnych i animalistycznych.
III. Trzeci rejon to obecnie Katar i Bahrajan i nadmorskie tereny Arabii Saudyjskiej. Początkowo rejon ów pozostawał w strefie oddziaływania sztuki Mezopotamii a od VI w. p.n.e. sztuki perskiej. Zachowały się wyroby ceramiczne i rzeźby kamienne.
Sztuka arabska położyła podwaliny pod rozwój sztuki islamskiej.
Zakończenie.
Islam zjednoczył Arabów powodując, że więzy krwi zostały zastąpione religią. Po umocnieniu się Islamu na Półwyspie Arabskim, zaczął się okres wielkich podbojów arabskich. W ich efekcie ludność arabska zmieszała się z ludnością podbitą, nastąpiło ich zarabizowanie, przejęto religię i język Arabów. Skutki wielowiekowego oddziaływania religii najeźdźców arabskich do dziś są widoczne na mapach współczesnego świata.
Obecnie za kraje arabskie uznaje się państwa, które utworzyły Ligę Państw Arabskich. I tak;
Na Półwyspie Arabskim to tej Ligi należą: Arabia Saudyjska, Kuwejt, Bahrajn, Katar, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Oman, Jemen.
Kraje arabskie na Bliskim Wschodzie to: Syria, Irak, Liban, Jordania.
W Afryce do Ligi tej należą: Egipt, Sudan, Libia, Tunezja, Algieria, Maroko, Mauretania.
Do Ligi Państw Arabskich należą również: Somalia, Dżibuti, Komory, Anatomia Palestyńska, Sachara Zachodnia.
Duże skupiska ludności arabskiej znajdują się w Izraelu, krajach Afryki, dwóch Ameryk i Europy Zachodniej.
Obecnie liczba Arabów na świecie wynosi ok. 450 milionów /dane z 2005 r /.
Opracowała : Wiesława Jelska
Białystok 14 grudzien 2016r.
Na podstawie:
Historia Arabów. Pomocnik historyczny Polityki.
Islam (Leksykon religie), Gabriele Mandel Khân
2.8.3 Hammurabi (ok.1792 - ok.1750 p.n.e.)
Hammurabi został władcą Babilonii ok.1792r. p.n.e.. Był szóstym z kolei królem pierwszej dynastii staro babilońskiej i przyczynił się do znacznego wzrostu potęgi politycznej, gospodarczej i kulturalnej tego państwa. Prowadził liczne zwycięskie wojny, rozszerzając znacznie granice Babilonii.
Królestwo, które odziedziczył po ojcu, było niewielkie i obejmowało część dawnego Akadu, a największymi miastami obok samego Babilonu były Borsippa, Sippar i Dilbat. Wokół znajdowało się wiele miast i państw znacznie potężniejszych. Od południa królestwo Rim-Sina z Larsy, a na wschodzie i północy cały szereg mniej lub bardziej niezależnych miast-państw.
W pierwszych latach swego panowania Hammurabi skupił się na rozwiązywaniu najpilniejszych kwestii wewnętrznych w kraju: wydał edykty umarzające długi obywateli i rozbudował umocnienia w niektórych miastach.
Do pierwszych działań wojennych przystąpił w roku 1786 p.n.e.. Zdobył wówczas miasta Uruk i Isin. W ciągu następnych 5 lat Hammurabi powiększył niemal dwukrotnie terytorium państwa, nie wchodząc jednocześnie w konflikty z najsilniejszymi rywalami. Przypuszczalnie korzystał z pomocy i wsparcia potężnego wówczas króla Asyrii Szamaszi-Adada I. Po śmierci tego króla Hammurabi zaprzestał wszelkich działań wojennych i skupił się na działaniach wewnątrz kraju.
Zbudował liczne świątynie i miejsca kultu narodowemu bogowi Babilonii Mardukowi ale również wszystkim innym bogom sumeryjskiego Panteonu, w tym Szamaszowi, sumeryjskiemu bogu słońca.
| Hammurabi i bóg Szamasz |
Rozbudował systemy irygacyjne, fortyfikacje i mury obronne miast. Wykazał też dużą aktywność dyplomatyczną w polityce zagranicznej, usiłując wejść w korzystne sojusze z sąsiadami.
W 1764 r p.n.e. ponownie przystąpił do działań wojennych, zajmując kraj Emutbal i południowy Sumer. Zdobył miasto i państwo Mari, a kilka lat później w 38 roku swego panowania zdobył i zburzył Esznunnę i w konsekwencji opanował państwo króla Iszme-Dadana I. W ten sposób w ciągu zaledwie 10 lat Hammurabi pokonał kolejno wszystkich przeciwników i podbił prawie całą Mezopotamię oraz zachodni Elam. Stworzył imperium mogące równać się obszarem i znaczeniem z państwem Sargona Wielkiego, Naram–Sina, czy Szulgiego czyli z państwem królów III dynastii z Ur.
Podczas swego panowania Hammurabi wyniósł kult lokalnego boga Marduka do rangi religii narodowej. Zmodyfikował zasadniczo obowiązującą wiarę, umieszczając Marduka, na czele sumeryjskiego Panteonu w miejsce dotychczas najważniejszego sumeryjskiego boga, Enlila. Jak twierdził, taka była wola bóstw do tego Panteonu należących! Wiara w nadrzędny charakter Marduka przyjęła się i Babilon, oprócz tego, że był bogatą metropolią, stał się również miastem świętym.
| Babilonia w czasach Hammurabiego |
Babilon utrzymał pozycję miasta świętego aż do XII wieku p.n.e.. Ale w wieku tym państwo Babilonia znajdowało się już pod kontrolą Kasytów i z politycznego punktu widzenia pozostawało zupełnie w cieniu.
Hammurabi jest również bardzo znany jako twórca kodeksu praw, który obejmował 282 artykuły dotyczące: wymiaru sprawiedliwości, wykroczeń przeciwko własności, ziemi i zabudowań, kupców i agentów handlowych, kobiet, małżeństw, własności rodzinnej i dziedziczenia, pobicia i uszkodzeń ciała, rolnictwa, itp..
Celem Hammurabiego było spisanie wszystkich panujących zwyczajów i praw oraz ustanowienie jednolitych norm ułatwiających rozwój społeczno-gospodarczy Mezopotamii oraz zacierających różnice pomiędzy południem a północą rozległego już kraju. Kodeks sporządzono w dialekcie babilońskim języka akadyjskiego i umieszczony został na wysokiej ponad dwumetrowej steli. Na steli tej wyryto postać Hammurabiego i postać boga Szamasza, sumeryjskiego boga słońca i prawa ( patrz poniżej).
| | | Stela z Kodeksem Hammurabiego - bóg Szamasz wręczający Hammurabiemu insygnia władzy królewskiej | | Tabliczka z prologiem Kodeksu Hammurabiego; zbiory Luwru, Paryż |
W roku 1160 p.n.e., po najeździe na dolną Mezopotamię Elamitów pod wodzą króla Szutruk-Nahhunte I, stela z Kodeksem Hammurabiego została zrabowana z Sippar i wywieziona do Suzy. Odnaleziono ją w 1902 r. n.e., podczas wykopalisk w Suzie /dzisiejszy Iran/, starożytnej stolicy Elamu przez francuskiego archeologa M. Jequier- członka wyprawy de Morgana. Stela ta obecnie znajduje się w muzeum w Luwrze.
Kodeks unifikował i systematyzował obowiązujące prawa z wielu dziedzin. Zawierał przepisy prawa karnego, prywatnego oraz procesowego. Wiele praw dotyczyło kwestii ochrony majątku oraz spraw rodzinnych. Wiele miejsca poświęca się w nim problemom handlowym, kredytom, umowom, odpowiedzialności z tytułu wynagrodzenia szkody. Uwzględniono także podstawowe ceny towarów i usług. Opisano procedurę postępowania sądowego oraz wymieniono przestępstwa i odpowiednie dla nich kary. System kar opierał się na prawie talionu (czym uczyniłeś to, to ci to odetniemy, np. jeśli syn uderzył ojca, ucinano mu rękę). Wiele przestępstw zagrożonych było karą śmierci. Tylko nieliczne kary były bezkrwawe i ograniczały się do grzywny w srebrze, co dla karanego mogło zakończyć się niewolą za długi.
Mieszkańcy państwa Babilonia nie byli równi wobec prawa. O wielkości kary decydował status: np. czy człowiek był wolny czy był niewolnikiem, czy był biedny czy posiadał majątek lub funkcję. Liczyło się kto skarżył a kto był oskarżonym.
Przykłady prawne w Kodeksie Hammurabiego
-
§ 1 Jeśli ktoś kogoś oskarżył i rzucił nań podejrzenie o zabójstwo, zaś tego mu nie udowodnił, ten, kto go oskarżył, poniesie karę śmierci.
-
§ 22 Jeśli obywatel rabunku dokonał i został złapany, człowiek ten zostanie zabity.
-
§ 102 Jeśli kupiec dał agentowi handlowemu pieniądze jako pożyczkę bezprocentową, a on tam, gdzie poszedł, poniósł stratę, zwróci kupcowi kapitał.
-
§ 103 Jeśli podczas jego podróży nieprzyjaciel zabierze mu wszystko, co niósł, przed bogiem przysięgnie i będzie uwolniony.
-
§ 128 Jeśli obywatel żonę sobie wziął, a umowy z nią nie zawarł, kobieta ta nie jest jego żoną.
-
§ 153 Żona, która dla poślubienia drugiego mężczyzny kazała zabić swego męża, ma zostać wbita na pal.
-
§ 195 Jeśli syn ojca swego uderzył, rękę utną mu.
-
§ 196 Jeśli obywatel oko obywatelowi wybił, oko wybiją mu.
-
§ 197 Jeżeli kość obywatel złamał, kość złamią mu.
-
§ 198 Jeśli wyrwał oko poddanego albo złamał kość poddanego, zapłaci jedną minę srebra.
-
§ 199 Jeśli wyrwał oko niewolnika innej osoby albo złamał kość niewolnikowi innej osoby, zapłaci połowę ceny jego kupna.
-
§ 200 Jeśli obywatel ząb obywatelowi równemu sobie wybił, ząb wybiją mu.
-
§ 205 Jeśli niewolnik obywatela w policzek obywatela uderzył, ucho mu utną.
-
§ 221 Jeśli lekarz kość obywatela złamaną wyleczył lub mięsień bolący uzdrowił, ranny lekarzowi 5 szekli srebra da. (1 szekiel to około 10,5g.)
-
§ 218 Jeśli lekarz obywatelowi operację ciężką nożem z brązu wykonał i spowodował śmierć obywatela lub łuk brwiowy obywatela nożem z brązu otworzył i oka obywatela pozbawił, rękę utną mu.
-
§ 229 Jeśli budowniczy wybudował komuś dom, a dzieła swego nie wykonał trwale i dom, który wybudował, zawali się i zabije właściciela, budowniczy poniesie karę śmierci.
Prawa ustalone w Kodeksie Hammurabiego są obecnie uważane za największe dzieło prawodawcze starożytnego Wschodu, którego celność prawna przewyższyły dopiero kodyfikacje cesarza rzymskiego Justyniana. Upadek systemu prawnego Hammurabiego spowodowany został upadkiem ówczesnej cywilizacji w wyniku zagarnięcia Babilonii przez Persów.
Na podstawie informacji z Wikipedii opracował; Roman Bernatowicz
Edycyjnie przygotowała: Anna Paszkiewicz Gadek
2.8.4 KURDOWIE - naród bez ziemi
-
WSTĘP
Najstarsze ślady ludzkiego bytowania w Azji Środkowej datuje się na 200 tys. lat p.n.e. to jest na erę paleolitu /stary kamień /.
W zachodnim Iranie natomiast odkryte rysunki naskalne datowane są na ok. 40 tys. lat p.n.e..
Nieustanny proces migracji ludów Europy, po wiekach spowodował opanowanie przez nich ziemi ciągnącej się od stepów Ukrainy po Indie. Tak powstał pomost łączący Europę z Półwyspem Indyjskim.
Ludy, które dotarły do Indii, Azji Środkowej i Iranu nazywane są Ariami. Ariowie wyodrębnili się z grupy ludów indoeuropejskich i osiedlili się w Iranie prawdopodobnie w połowie III tysiąclecia p.n.e.. Są znaleziska archeologiczne, które dotyczą Persów i Medów a ich wiek datuje się na pierwszą połowę I tysiąclecia p.n.e..
-
STAROZYTNE POCHODZENIE KURDOW.
W oparciu o dokumenty historyczne twierdzi się, iż przodkami Kurdów była ludność zamieszkująca państwo Gotiama / III tysiąclecie p.n.e./ i państwo Medów /VII w p.n.e./.
Źródłem wiedzy o Medii są materiały archeologiczne i nieliczne dokumenty jak kroniki babilońskie, Biblia i księga Herodota p.t. Dzieje. W urzędowym dokumencie asyryjskim z 672 r. p.n.e. i 669 r. p.n.e. Media wymieniona jest jako niezależne państwo. Z innego dokumentu wynika /652 r. p.n.e./, iż Asyria uważała Medię za wasala.
Jest etap historyczny Medii, w którym państwo owe powiększyło swój obszar o Asyrię i jej dawne prowincje w rejonie Zagrosu, Zamu a na północnym zachodzie o ziemie dawnego Uraratu aż do strefy kaukaskiej. Na południu Medowie doszli do Elamu i podporządkowali Persów.
Najwaleczniejszym władcą medyjskim był król Kjaksares - walczył z Asyrią, Scytami i Babilonią.
Nastąpił rozwój kraju i wzrastała zamożność ludzi. Państwo było zarządzane przez satrapów stojących na czele poszczególnych prowincji.
Jednak nadszedł zmierzch potęgi i państwo medyjskie przestało istnieć w 550 r. p.n.e. wskutek najazdu Persów - króla Cyrusa II. Na podbity kraj została nałożona kontrybucja. Medię usunięto z politycznej mapy.
RELIGIA.
W starożytności na terenach zamieszkiwanych przez Medów i Irańczyków rozpowszechniły się wierzenia propagowane przez Zaratusztrę. Wcześniejsze wierzenia jak mazdanizm (nazwa pochodzi od boga Achura Mazdy) oraz różne mity Medów nie były w każdym względzie tożsame z wierzeniami i mitami Persów.
Grecy twierdzą, iż Zaratusztra żył wiele wieków przed Chrystusem. Zgodnie z tradycją i Pismami Avesty prorok Zaratusztra urodził się w Arkaim. Arkaim, to miato Ariów odkryte pod Czelabińskiem w 1987 r.. Są doniesienia, iż zostało ono zbudowane ok. 2 tysiące lat p.n.e..
Avesta jest to święta księga zaratusztrian, a jej najważniejsza część Gaty - zgodnie z wierzeniami została napisana przez samego Zaratusztrę. Religia - zaratusztranizm wywarła znaczący wpływ na judaizm, chrześcijaństwo i muzułmanizm.
Po opanowaniu Bliskiego Wschodu /I tysiąclecie nowej ery/ przez Arabów -Kurdowie, jak i inne ludy wyznawcy zarasztranizmu i nie tylko, w większości zostali zmuszeni do wyznawania islamu /sunniz, immamiz, rzadziej alewityzm i jazydyzm/.
Ludność, która nie poddała się islamizacji wyemigrowała przeważnie do Indii i nadal kultywuje zaratusztranizm. Niewielkie grupy ludzi Bliskiego Wschodu pozostały przy judaizmie i chrześcijaństwie.
KURDOWIE.
Potomków Medów w XI w. zaczęto nazywać Kurdami. Od XI w. cały Bliski Wschód jak i ludność kurdyjska została osłabiona przez najazdy:
Turków Seldżuckich - 1231 r.,
Mongołów - 1231 r.,
Tamerkan - 1402 r.
Po wojnie turecko - perskiej w 1514 r. Kurdystan podzielono pomiędzy Iran i Imperium Ottomańskie.
Na przestrzeni XVI - XIX w. powstawały w obrębie w.w. państw drobne księstwa z niewielką niezależnością.
Po I wojnie światowej traktatem z 1920 r. postanowiono, że powstanie państwo Kurdystan, jednak tak się nie stało. Aktualnie Kurdowie zamieszkują Turcję, Syrię, Irak, Iran, Pakistan, Afganistan i Azerbejdżan.
W każdej części Kurdystanu jest inny stan prawny, inna waluta, ale wspólna flaga, język i tożsamość narodowa. Tak naprawdę do powstania państwa Kurdystan brakuje tylko uznania społeczności międzynarodowej.
3. SYTUACJA KURDOW W POSZCZEGOLNYCH KRAJACH BLISKIEGO WSCHODU.
Po II wojnie w Zatoce Perskiej, Kurdystan iracki stał się najbardziej stabilną częścią okupowanego Iraku. Pierwszym prezydentem powojennego Iraku został polityk Patriotycznej Unii Kurdystanu - Dżalal Talabazu.
W styczniu 2014 r. syryjscy Kurdowie proklamowali niepodległość w regionie Rożawa. Anatomia Rożawy nie została uznana przez rząd Syrii.
Kurdowie żyjący w Iranie należą do najbardziej współcześnie represjonowanych i gnębionych społeczności. W 1967 r. i 1978 r. wybuchły największe zrywy wolnościowe Kurdów irańskich. Działa tam Partia Wolnego Życia Kurdystanu / w skrócie - PJAK /. Partia owa inicjuje zrywy wolnościowe, które z powodu braku poparcia przez USA zostały zawieszone. Ale po 2014 r. Kurdowie z PJAK ponownie chwycili za broń. Sytuacja Kordów w tym kraju nadal jest nierozstrzygnięta.
W XX w. władze Turcji przesiedlały Kurdów do Anatolii aby oderwać ich od części społeczeństwa za powstania wywołane przez Kurdów w 1925 r. 1930 r., 1936 r.. Na terenie Turcji powstają nieustannie grupy kurdyjskich partyzantów stawiające opór zbrojny władzom. W 1978 Kurdowie założyli Partię Pracujących Kurdów /skrót partii w języku kurdyjskim to - PKK/. PKK uznawana jest przez Turcję, USA i U.E. za organizację terrorystyczną. Odgałęzienia tej partii występują w Syrii i Iranie. Na wystąpienia bojowe PKK, władze tureckie odpowiadały aresztowaniami, zabójstwami i terrorem. W ramach represji Kurdom zabraniano używania języka kurdyjskiego. W marcu 2016 r. PKK przystąpiło do lewicowej koalicji - Zjednoczony Rewolucyjny Ruch Ludowy. Turcja ubiega się o członkowstwo w UE i nieco złagodziła politykę wobec Kurdów.
Kurdowie są jedynym narodem walczącym SKUTECZNIE z Państwem Islamskim /ISIS/. Robią to nie tylko w swoim imieniu, ale wszystkich ludzi, bo bronią wartości, na których opiera się świat zachodu.
Losy ludu bez ziemi - KURDOW, których populacja na Bliskim Wschodzie jest szacowana na ok. 27 milionów nadal nie jest jasna. Społeczność międzynarodowa zajęta własnym partykularnym interesem, nie czyni starań aby doprowadzić do sprawiedliwości dziejowej w tym rejonie świata czyli do utworzenia państwa kurdyjskiego..
Opracowała W. Jelska w oparciu o:
"Cywilizacje starożytne" -Arthur Cotterell,
"Historia Persji"- Bogdan Składanek,
Wikipedia.
|
|